تزجمه منظوم دین و زندگی 1

... قَدْ جَاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتَابٌ مُبِينٌ * يَهْدِي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلامِ وَ يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَ يَهْدِيهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ .( مائده ، 5 / 15ـ 16 )

هدایتِ انسانها « هدفِ اصلی نزولِ قرآنِ کریم » بوده است و از ثمراتِ آن راهیابی به سعادت است .

هَذَا بَيَانٌ لِلنَّاسِ وَ هُدًى وَ مَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِينَ . ( آلِ­عمران ، 3 / 138 )

قرآن کتابی است برای همة انسانها و هیچ محدویّت زمانی و مکانی ندارد .

با تقوای الهی می­توان از هدایتِ قرآن بهره­مند شد .

 ... وَ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَ هُدًى وَ رَحْمَةً وَ بُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ . ( نحل ، 16 / 89 )

قرآن کتابِ هدایت و بشارت برای همة مسلمانان است و لازمة بهره­مند شدن از هدایتِ قرآن ، مسلمان شدن است .

... وَ أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ .( نحل ، 16 / 44 )

« تعلیم و تبیین قرآن » بر عُهدة رسولِ اکرم (ص) است .

كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الألْبَابِ . ( ص ، 38 / 29 )

« تدبّر در قرآن » شرطِ بهره­مندی از آن است .

... وَ أُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لأنْذِرَكُمْ بِهِ وَ مَنْ بَلَغَ ... .( اَنعام ، 6 / 19 )

قرآن کتابِ هدایت برای همة زمانها و همة مکانها می­باشد .

كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولاً مِنْكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَ يُزَكِّيكُمْ وَ يُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ يُعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ .( بقره ، 2 / 151 )

تعلیم و تبیین قرآن برعُهدة رسولِ اکرم (ص) است .

از ثمراتِ قرآن تزکیه و تهذیبِ نَفس می­باشد .

وَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لأبِيهِ آزَرَ : أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً  ؟! إِنِّي أَرَاكَ وَ قَوْمَكَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ . ( اَنعام ، 6 / 74 )

اعتراضِ حضرتِ ابراهیم به بت­پرستی

سرانجامِ بت­پرستی گمراهی می­باشد .

وَ كَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَ الأرْضِ وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ . ( اَنعام ، 6 / 75 )

خداوند ملکوتِ آسمان و زمین را به حضرتِ ابراهیم (ع) نشان داد .

و حضرتِ ابراهیم با مشاهدة ملکوتِ آسمان و زمین به مَقامِ یقین رسید .

فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأَى كَوْكَبًا ، قَالَ : هَذَا رَبِّي ! فَلَمَّا أَفَلَ ، قَالَ : لا أُحِبُّ الآفِلِينَ .

فَلَمَّا رَأَى الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ : هَذَا رَبِّي ! فَلَمَّا أَفَلَ ، قَالَ : لَئِنْ لَمْ يَهْدِنِي رَبِّي لأكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّينَ .

فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً ، قَالَ : هَذَا رَبِّي ! هَذَا أَكْبَرُ !! فَلَمَّا أَفَلَتْ ، قَالَ ! يَا قَوْمِ إِنِّي بَرِيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ .

( اَنعام ، 6 / 76 ـ 78 )

چیزهایی که اُفول می­کند ، شایستة آنکه محبوب و معبودِ انسان قرار گیرد ، نیست .

حضرتِ ابراهیم (ع) ماه و خورشید را شایستة پرستش ندانست زیرا اُفول می­کند .

إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَ الأرْضَ حَنِيفًا وَ مَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ . ( اَنعام ، 6 / 79 )

خالقِ هستی خداست و اوست که اُفول نمی­کند و شایستة پرستش است و معبودِ حقیقی است زیرا مبدأ کمالات و زیباییهاست و برترین مقصود است .

وَ حَاجَّهُ قَوْمُهُ قَالَ : أَتُحَاجُّونِّي فِي اللَّهِ وَ قَدْ هَدَانِي وَ لا أَخَافُ مَا تُشْرِكُونَ بِهِ إِلا أَنْ يَشَاءَ رَبِّي شَيْئًا وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا . أَفَلا تَتَذَكَّرُونَ ؟! ( اَنعام ، 6 / 80 )

حضرتِ ابراهیم در مقابلِ قومش با دلیل ایستادگی کرد و اِثبات کرد که هدایتِ خودش و همه به دستِ خداست .

مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَنْ نُرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلاهَا مَذْمُومًا مَدْحُورًا .

( اسراء ، 17 / 18 )

اگر کسی هدفهای پایان­پذیر را به عنوانِ هدفِ اصلی خود انتخاب کند به مقدارِ کمی به آن می­رسد و در پایان احساسِ حسرت می­کند .

وَ مَنْ أَرَادَ الآخِرَةَ وَ سَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُورًا .( اسراء ، 17 / 19 )

اگر کسی هدفهای  پایان­ناپذیر و اُخروی را به عنوانِ هدفِ اصلی خود انتخاب کند و برای آنها تلاش کند به هدفِ خود کاملاً خواهد رسید .

... فَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ : رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَ مَا لَهُ فِي الآخِرَةِ مِنْ خَلاقٍ * وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ : رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَ فِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ * أُولَئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِمَّا كَسَبُوا وَ اللَّهُ سَرِيعُ الْحِسَابِ .

( بقره ، 2 / 200 ـ 202 )

هدفهای پایان­ناپذیر همان هدفهای اُخروی هستند و اگر به عنوانِ هدفِ اصلی انتخاب شوند مانعِ بهره­مندی انسان از نعماتِ دُنیوی نمی­شوند .

وَ مَا أُوتِيتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ زِينَتُهَا وَ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَ أَبْقَى أَفَلا تَعْقِلُونَ . ( قَصَص ، 28 / 60 )

هدفهای پایان­ناپذیر در نزدیکی به خداوند حاصل می­آید .

إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَ إِمَّا كَفُورًا .( انسان ، 76 / 3 )

انسان مسئولِ سرنوشتِ خویش است زیرا دارای اختیار و آگاهی است و خوشبختی و بدبختی دستِ خودِ اوست .

كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ .( مُدّثِّر ، 74 / 38 )

انسان مسئولِ سرنوشتِ خویش است و خوشبختی و بدبختی دستِ خودِ اوست .

اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا هُوَ لَهُ الأسْمَاءُ الْحُسْنَى .( طه ، 20 / 8 )

تمامِ اسماءِ نیکو از آنِ خداست زیرا مبدأ تمامِ زیباییها و کمالات است .

إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَ الأرْضَ حَنِيفًا وَ مَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ .( اَنعام ، 6 / 79 )

ابراهیم آسمانها و زمین را معبود انتخاب نکرد بلکه آفرینندة آسمانها و زمین را معبود انتخاب کرد .

وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الأنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَ مَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ .( توبه ، 9 / 72 )

برترین مقصود بهشتِ بَرین و رِضوان و قُربِ الهی است .

... وَ لَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلاً .( نحل ، 16 / 96 )

تَقرّب به سوی خدا برترین هدفِ زندگی انسان است .

فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَ الأرْضِ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَ مِنَ الأنْعَامِ أَزْوَاجًا يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ . ( شوری ، 42 / 11 )

خالقِ هستی خداست و او مِثل و مانندی ندارد و دارای صفاتِ نیک است .

... وَ لَهُ الْمَثَلُ الأعْلَى فِي السَّمَاوَاتِ وَ الأرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ .( روم ، 30 / 27 )

صاحبِ تمامِ کمالات و زیباییها خداست .

وَ فِي الأرْضِ آيَاتٌ لِلْمُوقِنِينَ * وَ فِي أَنْفُسِكُمْ أَفَلا تُبْصِرُونَ .( ذاریات ، 51 / 20 ـ 21 )

تمامِ هستی و موجوداتِ آن و به خصوص انسان تجلّیّات خداست .

سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ .( صافّات ، 37 / 180 ) 

همتّهای بلند به ساحتِ خدا راهی ندارند ، پویندگانِ معرفت به کُنه او نخواهند رسید .

وَ آيَةٌ لَهُمُ الأرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْنَاهَا وَ أَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبًّا فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ * وَ جَعَلْنَا فِيهَا جَنَّاتٍ مِنْ نَخِيلٍ وَ أَعْنَابٍ وَ فَجَّرْنَا فِيهَا مِنَ الْعُيُونِ *لِيَأْكُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ وَ مَا عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ أَفَلا يَشْكُرُونَ*سُبْحَانَ الَّذِي خَلَقَ الأزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنْبِتُ الأرْضُ وَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ مِمَّا لا يَعْلَمُونَ *وَ آيَةٌ لَهُمُ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ فَإِذَا هُمْ مُظْلِمُونَ *وَ الْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّى عَادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيمِ . ( یس ، 36 / 33 ـ 39 ) 

محیی و رازقِ هستی خداست ـ صفاتِ نیکو از آنِ خداست ـ اوست که همة موجودات را زوج آفرید و او مدبّرِ یکتاست .

هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلَهَ إِلا هُوَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ * هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلَهَ إِلا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ *هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الأسْمَاءُ الْحُسْنَى يُسَبِّحُ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ الأرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ . ( حشر ، 59 / 22 ـ 24 ) 

همة صفاتِ نیکو ( و صفاتِ ثبوتی ) از آنِ خداست ، حمد و تسبیح فقط برای خداست و همة موجودات او را حمد و تسبیح می­گویند .

وَ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ الْجِنَّ وَ خَلَقَهُمْ وَ خَرَقُوا لَهُ بَنِينَ وَ بَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى عَمَّا يَصِفُونَ .

( اَنعام ، 6 / 100 ) 

 تسبیح فقط برای خداست و او از هر شریکی ( و صفاتِ سلبی ) مبرّاست .

إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَ يُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا .

 ( اسراء ، 17 / 9 )

عملِ صالح ثمرة ایمان است ـ میانِ ایمان و عملِ صالح رابطة مکمّل است ـ انسان باید به مرحلة ایمان برسد تا از ثمراتش بهره­مند شود و عملِ صالح انجام دهد .

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ .

 ( نحل ، 16 / 97 )

نزدِ خدا عملِ صالح دارای ارزش است و حیاتِ طیّبه به ایمان و عملِ صالح است نه به جنسیّت .

قَالَتِ الأعْرَابُ : آمَنَّا . قُلْ : لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لَكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَ لَمَّا يَدْخُلِ الإيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ وَ إِنْ تُطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لا يَلِتْكُمْ مِنْ أَعْمَالِكُمْ شَيْئًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ .( حُجُرات ، 49 / 14 )

جایگاهِ ایمان قلب است و به زبان نیست .

قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ * الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاتِهِمْ خَاشِعُونَ * وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ * وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ .( مؤمنون ، 23 / 1 ـ 4 )

رستگـارانِ واقعی ؛ در نماز تَواضُع دارند ، از بیهوده­کاری دوری می­جویند ، زَکاتشان را پرداخت می­کنند و دارای ایمان هستند .

إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الأرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ لآيَاتٍ لأولِي الألْبَابِ .( آلِ­عمران ، 3 / 190 )

خِرَدمندان در آفرینشِ الهی و اختلافِ شب و روز اندیشه می­کنند .

از راههای رسیدن به ایمان و تقویتِ آن ، تفکّر پیرامونِ آیاتِ خدا در گُسترة هستی است .

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا * وَ سَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِيلا .( اَحزاب ، 33 / 41 ـ 42 )

توجّه دائم به خدا و ذکرِ او از راههای رسیدن به ایمان است .

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ ... .( اَحزاب ، 33 / 9 )

توجّه دائم به خدا و ذکر او از راههای رسیدن به ایمان است .

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا وَ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ .( حُجُرات ، 49 / 15 )

از نشانه­های ایمان ؛ ایستادگی ، ثَباتِ قَدَم ، شکّ نداشتن و ایثارِ مال و جان در راهِ خداوند است .

أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا يُفْتَنُونَ .( عنکبوت ، 29 / 2 )

اظهار نمودنِ ایمان با زبان کافی نیست بلکه خدا آزمایش می­کند تا ایمان واقعی مشخّص گردد .

هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ طِينٍ ثُمَّ قَضَى أَجَلا وَ أَجَلٌ مُسَمًّى عِنْدَهُ ثُمَّ أَنْتُمْ تَمْتَرُونَ .( اَنفال ، 6 / 2 )

یکی از آثارِ ایمان به خدا ، یادِ او و تلاوتِ قرآن و و توکّل به خداست .

الَّذِينَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ .( رعد ، 13 / 28 )

از ثَمَراتِ ایمان ، آرامشِ قلبی است .

رَبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِيًا يُنَادِي لِلإيمَانِ أَنْ : آمِنُوا بِرَبِّكُمْ . فَآمَنَّا . رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ كَفِّرْ عَنَّا سَيِّئَاتِنَا وَ تَوَفَّنَا مَعَ الأبْرَارِ .( آلِ­عمران ، 3 / 193 )

برای تقویتِ ایمان به خدا باید مواظبت و تلاش کرد .

قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَ الَّذِينَ مَعَهُ ... .( مُمتَحنَه ، 60 / 4 )

حضرتِ ابراهیم (ع) و پیروانِ او الگوی راستین برای دیگران هستند .

وَ مَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ وَ اتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَ اتَّخَذَ اللَّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلا .

( نساء ، 4 / 125 )

کمالات و خوبیها مختصِّ پیامبران نیست بلکه هرکس سرِ تسلیم بر دینِ الهی فرود آورد به مقاماتِ الهی می­رسد .

وَ مَنْ يَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلا مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ ... .( بقره ، 2 / 130 )

دینداری یک نوع تعقّل است و رویگردانی از دین بی­عقلی است .

... وَ مَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا .( فتح ، 48 / 10 )

 ثمره و نتیجة وفای به عَهد برخورداری از پاداشهای اُخروی و الهی است .

إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ أَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلا أُولَئِكَ لا خَلاقَ لَهُمْ فِي الآخِرَةِ وَ لا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَ لا يَنْظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ لا يُزَكِّيهِمْ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ .( آلِ­عمران ، 3 / 77 )

هرکس پیمان­شکنی با خدا نماید ؛ هیچ پاداشی برای او نیست و خدا با او سخن نمی­گوید و از گناه زدوده نمی­شود و دُچار عذاب می­شود .

فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلا سَاعَةً مِنْ نَهَارٍ بَلاغٌ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ . ( اَحقاف ، 46 / 35 )

صبر از صفاتِ پیامبرانِ اولواالعَزم است که موجبِ موفّقیّت می­شود .

... وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الأمُورِ .( آلِ­عمران ، 3 / 186 )

رمزِ پیروزی صبر و تقواست .

وَ سَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَ الأرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ .( آلِ­عمران ، 3 / 133 )

یکی از عواملِ تقویت­کنندة عزم « تسریع در انجام دادنِ تصمیم » است .

أُولَئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَ هُمْ لَهَا سَابِقُونَ . ( مؤمنون ، 23 / 61 )

یکی از عواملِ تقویت­کنندة عزم « تسریع در انجام دادنِ تصمیم » است .

... وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ .( بقره ، 2 / 233 )

این آیه اشاره به یکی از عواملِ تقویت­کنندة عزم یعنی ؛ « توجّه به حضور در پیشگاهِ خدا » دارد .

لا تُدْرِكُهُ الأبْصَارُ وَ هُوَ يُدْرِكُ الأبْصَارَ وَ هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ .( اًنعام ، 6 / 103 )

این آیه اشاره به یکی از عواملِ تقویت­کنندة عزم یعنی ؛ « توجّه به حضور در پیشگاهِ خدا » دارد .

وَ إِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ * كِرَامًا كَاتِبِينَ * يَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ .( انفطار ، 82 / 10 ـ 12 )

از عواملِ تقویت­کنندة عزم « توجّه به حضور در پیشگاهِ خدا » است .

إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا : رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ * أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ .( اَحقاف ، 46 / 13 ـ 14 )

« توجّه به عاقبت و ثَمَراتِ پایداری » از عواملِ تقویت­کنندة عزم است .

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * وَ الْعَصْرِ * إِنَّ الإنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ * إِلا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَ تَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ .( عصر ، 103 / 1 ـ 3 )

« داشتنِ دوستِ همفکر و همراه » از عواملِ تقویت­کنندة عَزم است .

اگر انسان می­خواهد زیان نبیند باید ؛ عملِ صالح انجام دهد ، پیروی از حقّ نماید و صبر پیشه کند .

اَلأخِلاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلا الْمُتَّقِينَ .( زُخرُف ، 43 / 67 )

« داشتنِ دوستِ همفکر و همراه » از عواملِ تقویت­کنندة عَزم است .

اگر انسان می­خواهد زیان نبیند باید ؛ عملِ صالح انجام دهد ، پیروی از حقّ نماید و صبر پیشه کند .

وَ نَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَ إِنْ كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا وَ كَفَى بِنَا حَاسِبِينَ .( انبیاء ، 21 / 47 )

خدا در قیامت با عدالت بر خورد می­نماید و به کسی ظلم نمی­کند زیرا نیازی ندارد .

قُلْ : هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالأخْسَرِينَ أَعْمَالا ؟!* الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا .

( کهف ، 18 / 103 ـ 104)

کسانی که در دنیا تلاشِ بیهوده و بی­هدف و برای ریا انجام می­دهند و تصوّر می­کنند که کارِ نیک انجام می­دهند در آخِرت زیانکارترین اَفراد هستند .

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ .(حشر ، 59 / 18)   

انسان باید مراقبِ اَعمال و کردار خود باشد و فقط از خدا پیروی کند .

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ .

 ( نحل ، 16 / 97 )

شرطِ رسیدن به سعادت ایمان و عملِ صالح است و به جنسیّت مربوط نیست .

لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا.( احزاب ، 33 / 21)

حضرتِ رسول (ص) بهترین اُسوة مردم است و باید او را اُسوه قرار دهیم .

وَ هُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا وَ تَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَ تَرَى الْفُلْكَ مَوَاخِرَ فِيهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ .( نحل ، 16 / 14 )

استفادة درست از منابعِ الهی یکی از اهدافِ الهی و انسانی است .

وَ قَضَى رَبُّكَ أَلا تَعْبُدُوا إِلا إِيَّاهُ وَ بِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاهُمَا فَلا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُمَا وَ قُلْ لَهُمَا قَوْلا كَرِيمًا .( اسراء ، 17 / ٢٣ )

نیکی به والدین ـ بعد از اطاعت از خدا ـ واجب است .

در هر شرایطی باید به والدین نیکی کرد و نازک­تر از گُل نباید به آنان گفت .

يَا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلاةَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ اصْبِرْ عَلَى مَا أَصَابَكَ إِنَّ ذَلِكَ مِنْ عَزْمِ الأمُورِ * وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَ لا تَمْشِ فِي الأرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ * وَ اقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ إِنَّ أَنْكَرَ الأصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ.( لقمان ، 31 / 17 ـ 19 )

« دوری از تکبّر و غرور » از دستورهای الهی است .

« اقامة نماز و امرِ به معروف و نهی از منکر و صبرِ بر مصائب » از دستورهای الهی است .

« اعتدال و میانه­روی در زندگی و احترام به دیگران » از دستورهای الهی است .

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا * وَ سَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِيلا .( احزاب ، 33 / 41 ـ 42 )

همیشه به یادِ خدا باشید و او را حمد و تسبیح نمایید .

وَ مَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ .( زُخرف ، 43 / 36 ) 

دوری از یادِ خدا باعثِ همنشینی شَیطان می­گردد .

إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِي .( طه ، 20 / 14 )

نماز مهمّ­ترین راز و نیاز با خداست و باید برای خدا باشد .

... وَ إِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لَكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا .( اسراء ، 17 / 44 )

تمامِ موجودات به حمد و تسبیحِ حقیقی خدا مشغول هستند .

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِي الأرْضِ وَ لَهُ الْحَمْدُ فِي الآخِرَةِ وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ .(سبأ ، 34 / 1)

حمد و ستایش فقط از آنِ خداست .

اُدْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَ خُفْيَةً إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ . ( اَعراف ، 7 / 55 )

دُعا باید پنهانی و با تضرّع باشد و فقط از خدا درخواست شود .

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَ اشْكُرُوا لِلَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ . ( بقره ، 2 / 172 )

مؤمنان مالِ حلال می­خورند و از ناپاکیها دور هستند و همیشه شُکرِ خدای به جای می­آورند .

وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ ... .( توبه ، 9 / 71 )

مؤمنان خیرخواهِ یکدیگرند و همدیگر را به نیکی امر و از بدی نهی می­کنند .

اَلأخِلاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلا الْمُتَّقِينَ .( زُخرُف ، 43 / 67 )

متّقین دوستانِ خوبی هستند .

وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ : يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلاً *يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلانًا خَلِيلاً *لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي وَ كَانَ الشَّيْطَانُ لِلإنْسَانِ خَذُولاً .( فرقان ، 25 / 25 ـ 29 )

دوستِ بد انسان را گمراه می­کند پس باید دعوتِ رسولِ اکرم (ص) را که بهترین دوستِ خدا و بهترین الگو می­باشد پذیرفت . 

بهترین دوست پیامبر و بدترین دوست شَیطان است .

هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لَكُمْ مِنْهُ شَرَابٌ وَ مِنْهُ شَجَرٌ فِيهِ تُسِيمُونَ .

يُنْبِتُ لَكُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَ الزَّيْتُونَ وَ النَّخِيلَ وَ الأعْنَابَ وَ مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ .

وَ سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ .

وَ مَا ذَرَأَ لَكُمْ فِي الأرْضِ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ .

وَ هُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا وَ تَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا وَ تَرَى الْفُلْكَ مَوَاخِرَ فِيهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ .( نحل ، 16 / 10 ـ  14 ) 

استفادة درست از منابعِ الهی یک هدفِ الهی و کاری صحیح است .